Groepsrondreis Japan

Zazen meditatie in Kyoto

Op onze groepsreis in Japan zijn er heel veel dagen waarop we niet hoeven te verplaatsen naar een ander hotel. Zo verblijven we maar liefst 5 nachten in Kyoto, de culturele hoofdstad met 600 shinto-schrijnen en 2000 Buddhistische tempels. Naar verluid, want ik heb ze zelf nooit geteld. Kyoto is de enige stad in Japan die nooit gebombardeerd is. Een Amerikaanse generaal die kort voor de oorlog in die stad op huwelijksreis was, heeft voorkomen dat de atoombom op deze stad is geworpen. In plaats daarvan heeft men toen voor Hiroshima gekozen.

Om de ergste FOMO (fear of missing out) te voorkomen, stel ik op de eerste dag een fietstocht voor van zo’n 40 km voor (elektrische rijwielen zijn voorradig) langs de belangrijkste bezienswaardigheden en enkele meer verborgen juweeltjes of een festival. Het is ontspannen fietsen door smalle straatjes in de vlakke stad en over het fietspad langs de ondiepe kamo-rivier. We lunchen dan vaak bij een kaiten-sushi (sushi van de lopende band) waar je ook als je niet van sushi houdt snel, goedkoop en verbazingwekkend goed kunt eten. veel beter dan de gemiddelde sushi in Nederland. Meestal gaat de hele groep mee en ik hoor vaak achteraf dat het heel fijn wordt ervaren dat je gewoon lekker om je heen kan kijken en niet zelf op de kaart moet zoeken of je wel goed rijdt.

Met name in Japan bestaat een Sawadee groep vaak uit mensen met heel uiteenlopende interesses. Zo heb ik meerdere jongeren mogen begeleiden die mij veel hebben bijgebracht op het gebied van J-pop, cosplay en de otaku cultuur. (Een 17-jarige had de reis helemaal bekostigd van zijn krantenwijk!) voor hen staat het Mangamuseum in Kyoto vaak hoog op de lijst.

Maar er zijn ook veel mensen die speciaal komen voor de bloemschikkunst of voor de vechtsport, de houtsnee gravures, de architectuur, kookcursus, de mode, electronics en robotica, een optreden van geisha’s, de banzai of tuinen in het algemeen, de prachtige musea of de theeceremonie. Maar er zijn ook reizigers die graag willen wandelen in de bosrijke bergen die kyoto aan drie kanten omklemmen.

Ik heb ook eens voorgesteld om een zazen meditatie mee te maken. Daar waren veel groepsleden geïnteresseerd in. Toen ik vertelde dat we dan om 6:00 uur ‘s ochtends in de lobby moesten verzamelen bleven er nog twee gegadigden over.

Het was vroeg, het was nat, het was moeilijk om stil te zitten en te mediteren. Maar het is een herinnering aan een sfeer die me altijd zal bij blijven.
Twee Japanse studentes, een Japanse man van middelbare leeftijd (zonder wie we het tempeltje nooit gevonden zouden hebben) en 3 kaaskoppen. Een dichter, een militair en een reisleider. Buiten hoorden we de regen motten op de gemanicuurde tuin.
Binnen werd gevraagd naar onze mening over Abenomics door de oude verzwakte maar door het buitenlands bezoek opgevrolijkte zenmeester (die ondanks de woekerende kanker nog behoorlijk kon uithalen met zijn zen stok), de zorgzame blik op het serene gelaat van de non, werd door haar gemillimeterde haar geaccentueerd.
Bij zazen meditatie loopt de zenmeester langs met een stok. Er bestaat de mogelijkheid om, wanneer hij voor je staat, Voorover te buigen op dat de zenmeester je op beide schouders met de stok twee maal kan slaan. Tijdens het mediteren komt het nog wel eens voor dat gedachten er met de concentratie aan de loop gaan. Het idee is dat je door middel van de pijn die met de stokslagen gepaard gaat weer helemaal in het hier en nu bent. Dat idee klopt, Kan ik uit eigen ervaring meedelen.

Na afloop van de meditatie vroeg de zenmeester aan de dichter "what do you do?". De dichter had een succesvolle carrière in het bedrijfsleven gehad en was niet lang voor de reis naar Japan op een vervelende manier eruit gewerkt bij een goede doelen organisatie.
Edoch, met vrolijk gemoed antwoordde de dichter: "i do nothing".
De oude zenmeester liet dat onverwachte antwoord even op zich inwerken, kreeg een ingeving en orakelde twinkelend:
"but nothing is everything!".
Dit alles vond plaats in de eeuwenoude Ryosenan sub tempel van Daitokuji. Waar ooit Janwillem van de Wetering (schrijver van Grijpstra en de Gier maar ook van de lege spiegel en het dagende niets) een jaar in zen training verbleef en dronken door een wand van latjes en rijstpapier liep, maar de abt van het klooster bleef even vriendelijk.

Surreëel als in een roman van Haruki Murakami.
Het inspireerde mij tot de volgende Haiku:

Daitokuji zen
nothing is everything
autumn drizzles

Wybe Rood